Dyplom za dyplomem: Dlaczego chińskie tytuły naukowe tracą na wartości?

W Chinach coraz więcej absolwentów decyduje się na kontynuowanie nauki na studiach magisterskich lub doktoranckich zamiast wkraczania od razu na rynek pracy. Dane pokazują, iż choćby 85% świeżo upieczonych licencjatów z najlepszych uczelni, takich jak Uniwersytet Pekiński czy Fudan, wybiera dalszą edukację – często za granicą. Tymczasem w USA odsetek ten jest znacznie niższy. Dlaczego chińscy studenci masowo inwestują w kolejne stopnie naukowe? I jakie są konsekwencje tego zjawiska dla kraju?

Przyczyny dewaluacji tytułów naukowych w Chinach

1. Ekspansja szkolnictwa wyższego
   – Liczba studentów w Chinach gwałtownie rośnie, podobnie jak liczba kandydatów na studia magisterskie (w 2022 roku było ich 4,57 mln).
   – Większa podaż absolwentów z wyższym wykształceniem sprawia, iż dyplomy tracą na wyjątkowości.

2. “Inwolucja akademicka”
   – Badacze z Humanities and Social Sciences Communications wskazują, iż masowy nabór na studia prowadzi do “akademickiej inwolucji” – coraz więcej osób zdobywa tytuły, ale ich wartość maleje.
   – “Chiny wydają się wejść w erę społeczeństwa dyplomów” – komentują autorzy badania.

3. Rosnące wymagania uczelni
   – Elitarne uniwersytety, takie jak Tsinghua czy Peking University, wymagają od wykładowców coraz wyższych kwalifikacji.
   – Analiza 160 tys. życiorysów wykazała, iż osoby z chińskimi dyplomami mają trudności w konkurencji z absolwentami zagranicznymi.

4. Wyższa wartość dyplomów zagranicznych
   – Stopnie naukowe (Master, PhD) zdobyte za granicą, zwłaszcza w USA czy Wielkiej Brytanii, dają lepsze perspektywy zatrudnienia w Chinach.
   – “Osoby z zagranicznymi doktoratami są znacznie bardziej pożądane na rynku pracy” – podkreślają badacze.

Skutki inflacji dyplomów

• Bezrobocie wśród absolwentów – Mimo wysokich kwalifikacji, wielu młodych ludzi nie znajduje pracy odpowiadającej ich wykształceniu.

• Wzrost konkurencji na uczelniach – Walka o stanowiska akademickie jest coraz trudniejsza, zwłaszcza dla kobiet (u nich dewaluacja tytułów jest bardziej widoczna).

• Drenaż mózgów? – Choć 60% absolwentów Tsinghua wraca do Chin po studiach za granicą, wciąż istnieją obawy, iż najlepsi naukowcy wybierają karierę poza krajem.

Czy Chiny mogą odwrócić ten trend?

Eksperci sugerują, iż konieczne są reformy systemu edukacji, aby dostosować go do potrzeb rynku pracy. Tymczasem młodzi Chińczycy stają przed trudnym wyborem: kolejne lata nauki czy ryzyko pozostania w tyle w wyścigu po prestiżowe i lukratywne stanowiska.

Źródła:

• South China Morning Post – “Degree inflation in China: data dive” (26.07.2025)
• Humanities and Social Sciences Communications – Badanie nad dewaluacją tytułów naukowych w Chinach (2024)
• The Institute of Education Sciences (USA) – Baccalaureate and Beyond Longitudinal Study
• Oficjalny komunikat Tsinghua University (styczeń 2025)

Leszek B. Ślazyk

e-mail: kontakt@chiny24.com

© www.chiny24.com