Sześć polskich badaczek z nagrodą L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki

5 dni temu

Podczas gali 24. edycji programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki nagrodzono sześć polskich wybitnych badaczek, których prace odpowiadają na współczesne wyzwania naukowe i społeczne.

Program L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki – wspieranie różnorodności w nauce

Program L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki, realizowany w Polsce od 2001 roku, to część globalnej inicjatywy mającej na celu promocję osiągnięć badaczek i wspieranie ich rozwoju zawodowego. Współtworzony przez Fundację L’Oréal i UNESCO, program funkcjonuje w ponad 140 krajach, a jego ideą jest podkreślanie wkładu kobiet w rozwój nauki oraz zwiększanie różnorodności w zespołach badawczych.

Od 1998 roku globalna inicjatywa wsparła ponad 4400 kobiet świata nauki, z czego 129 w Polsce. Każdego roku nagrody i stypendia trafiają do kilkuset kobiet na różnych etapach kariery naukowej – od magistrantek, przez doktorantki, aż po habilitantki. Program w Polsce realizowany jest we współpracy z Polskim Komitetem do spraw UNESCO, Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Polską Akademią Nauk oraz UN Global Compact Network Poland.

Nagrodzone badaczki 24. edycji – nauka zmieniająca świat

W tym roku, w trakcie uroczystej gali w Warszawie, wyróżniono sześć polskich badaczek, których prace badawcze są zarówno innowacyjne, jak i istotne społecznie:

Kategoria magistrancka:

Justyna Jakubska – Politechnika Śląska w Gliwicach. Jej badania dotyczą biodegradowalnych materiałów opakowaniowych, które mogą zastąpić plastik, przyczyniając się do ochrony środowiska.

Kategoria doktorancka:

Hanna Orlikowska-Rzeźnik – Politechnika Poznańska. Specjalizuje się w badaniach nad cholesterolowymi tratwami lipidowymi i procesami fuzji błonowej, istotnymi dla zrozumienia mechanizmów funkcjonowania komórek.
Maja Szymczak – Instytut Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN we Wrocławiu. Opracowuje optyczne czujniki ciśnienia bazujące na luminescencji jonów Crł⁺, znajdujące zastosowanie w inżynierii materiałowej.

Kategoria habilitacyjna:

Dr Katarzyna Klonowska – Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu. Jej badania nad stwardnieniem guzowatym (TSC) mają znaczenie w diagnostyce genetycznej.
Dr Alicja Mikołajczyk – Uniwersytet Gdański. Chemiczka specjalizująca się w projektowaniu materiałów i leków z wykorzystaniem sztucznej inteligencji oraz chemii kwantowej.
Dr Zuzanna Świrad – Instytut Geofizyki PAN w Warszawie. Badaczka erozji wybrzeży Arktyki i wpływu zmian klimatycznych na ten proces, rozwija także narzędzia do mapowania klifów.

Wszystkie laureatki otrzymały wsparcie finansowe, które pomoże im kontynuować swoje badania oraz zaprezentować wyniki na międzynarodowych konferencjach.

Uroczystość zainaugurował swoim wystąpieniem Valéry Gaucherand, Prezes L’Oréal Polska i Kraje Bałtyckie.

– Dla L’Oréal nauka jest ogromną wartością, a innowacje w świecie nauki nie mogą być prowadzone bez obecności kobiet. Wspieranie rozwoju naukowczyń i promowanie różnorodności w zespołach badawczych to jeden z naszych priorytetów. Dlatego od ponad 24 lat, w ramach programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki, wspieramy wybitne badaczki, przyznając stypendia, które pomogły już 129 kobietom w Polsce rozwijać swoje kariery naukowe. Wierzymy, iż zwiększenie roli kobiet w nauce nie tylko przyczynia się do osiągnięcia równości, ale także podnosi jakość i efektywność badań, które odpowiadają na najważniejsze wyzwania współczesnego świata – mówił Valéry Gaucherand.

Głos na scenie zabrali również Étienne de Poncins, Ambasador Francji w Polsce, Dariusz Wieczorek, Minister Nauki, prof. dr hab. dr h.c. multi Michał Kleiber, Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, prof. dr hab. Katarzyna Starowicz-Bubak, Przedstawicielka Polskiej Akademii Nauk oraz Kamil Wyszkowski, Przedstawiciel Krajowy i Dyrektor Wykonawczy UN Global Compact Network Poland.

Wydarzeniu towarzyszyła debata poświęcona różnorodności i równości w nauce, w której uczestniczyły reprezentantki organizacji partnerskich.

Kobiety w nauce – nierówności i postępy

Mimo postępów w niektórych dziedzinach, udział kobiet w nauce wciąż nie jest równy. Dane pokazują, iż kobiety stanowią jedynie 27% pracowników naukowych w obszarze inżynierii i technologii w Polsce, a ich udział w naukach ścisłych i przyrodniczych wzrósł nieznacznie – z 41,7% w 2019 roku do 42,9% w 2022 roku.

Różnorodność w zespołach badawczych jest kluczowa dla kreatywności i efektywności. Program L’Oréal-UNESCO nie tylko wspiera kobiety w ich naukowych aspiracjach, ale także inspiruje kolejne pokolenia do wyboru kariery naukowej, przełamując stereotypy i bariery systemowe.

Dalsza część tekstu pod relacją z debaty o postrzeganiu roli kobiet w życiu publicznym

Globalne wyróżnienia i wpływ na świat nauki

Na arenie międzynarodowej program L’Oréal-UNESCO przyznaje także prestiżowe nagrody pięciu badaczkom rocznie za wybitne osiągnięcia naukowe. Aż siedem laureatek tego programu zostało uhonorowanych Nagrodą Nobla, w tym Katalin Karikó i Anne L’Huillier w 2023 roku.

Działania na rzecz równości płci w nauce to także inspiracja do globalnych zmian – promowanie liderstwa kobiet oraz podkreślanie ich roli w najważniejszych odkryciach naukowych.

Zaangażowanie Polskiej Akademii Nauk i UNESCO

Polska Akademia Nauk, będąca partnerem programu od 2018 roku, podejmuje szereg działań na rzecz wspierania naukowczyń. Akcje takie jak „Zostań Badaczką” czy wdrażanie Planu Równości Płci mają na celu budowanie bardziej inkluzywnego środowiska pracy.

Również UNESCO stawia równość płci jako jeden z dwóch globalnych priorytetów, promując takie inicjatywy jak program L’Oréal-UNESCO, który wzmacnia pozycję kobiet w nauce na całym świecie.

Przyszłość kobiet w nauce – wyzwania i nadzieje

Jak zauważyła prof. Ewa Łojkowska, przewodnicząca jury programu: „Nauka potrzebuje kobiet, a świat potrzebuje nauki, aby sprostać wyzwaniom przyszłości”. Wspieranie kobiet w nauce nie tylko przyczynia się do budowania bardziej sprawiedliwego społeczeństwa, ale także pozwala na wykorzystanie pełni potencjału nauki w rozwiązywaniu globalnych problemów.